संघर्षाचा शेवट, समाधानाचा आरंभ!
मराठा आरक्षणाच्या मागणीसाठी गेल्या पाच दिवसांपासून उपोषण करणारे मराठा नेते मनोज जरांगे पाटील यांनी अखेर उपोषण मागे घेतले. मुंबईतील आझाद मैदानावर हजारो मराठा बांधवांच्या उपस्थितीत हे ऐतिहासिक क्षण घडले. सरकारने त्यांच्या 8 पैकी 6 मागण्या मान्य केल्यानंतर, शिष्टमंडळाच्या मनधरणीमुळे जरांगे यांनी जूस पिऊन उपोषण सोडलं.
सरकारकडून मान्यता
राज्य सरकारच्या शिष्टमंडळात राधाकृष्ण विखे पाटील यांच्यासह मंत्रिमंडळ उपसमितीचे सदस्य सहभागी झाले होते. या शिष्टाईत सरकारने जरांगे यांच्या प्रमुख मागण्यांना मान्यता दिली. विशेष म्हणजे, जरांगे यांनी उपोषण सोडताना मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस आणि दोन्ही उपमुख्यमंत्र्यांनी उपस्थित रहावं अशी इच्छा व्यक्त केली होती, मात्र ते शक्य झालं नाही. तरीसुद्धा, शिष्टमंडळाने सर्व निर्णय हे मुख्यमंत्री व उपमुख्यमंत्र्यांच्या मार्गदर्शनाने घेतले असल्याचे स्पष्ट केले.
भावूक क्षण – आनंदाश्रूंनी भरले डोळे
जरांगे यांनी उपोषण सोडताच आझाद मैदान गुलालाने न्हाऊन निघाले. आंदोलकांच्या घोषणांनी संपूर्ण परिसर दुमदुमून गेला. या वेळी मनोज जरांगे यांच्या डोळ्यांत आनंदाश्रू आले व ते प्रचंड भावूक झाले. त्यांच्या या संघर्षाला यश आलं, याची जाणीव प्रत्येक मराठा बांधवाच्या चेहऱ्यावर स्पष्ट दिसत होती.
आंदोलकांचा संघर्ष
जरांगे यांनी उपोषणाची सुरुवात 29 ऑगस्ट 2025 रोजी केली होती. त्यांच्यासोबत हजारो मराठा बांधव मुंबईत दाखल झाले. पावसाळी वातावरण, अपुरी सोय-सुविधा आणि अनेक अडचणी असूनही आंदोलक शेवटपर्यंत ठाम राहिले. पहिल्यांदाच मुंबईत आलेल्या अनेक आंदोलकांसाठी हा अनुभव वेगळा होता. सुरुवातीचे दोन दिवस मुसळधार पावसामुळे हाल झाले, मात्र आंदोलनकर्त्यांची चिकाटी तुटली नाही. शेवटी, सरकारला त्यांच्या मागण्या मान्य कराव्या लागल्या.
सरकारची प्रतिक्रिया
मंत्री उदय सामंत यांनी प्रतिक्रिया देताना म्हटलं –
“आम्ही पहिल्यापासून सांगत होतो की महायुती सरकार महाराष्ट्रातील कुठल्याही वंचित घटकावर अन्याय करणार नाही. मराठा समाजातील वंचित घटकावर अन्याय होऊ देणार नाही. मात्र महाविकास आघाडीने याचं राजकारण केलं. आज मनोज जरांगे पाटील यांना समाधान मिळालं आहे आणि आंदोलन मागे घेण्यात आलं आहे, याबद्दल आम्हाला आनंद आहे.”
मनोज जरांगे पाटील यांचा संघर्ष हा केवळ एका समाजाच्या हक्कासाठीचा लढा नव्हता, तर हक्कासाठीचा सामूहिक निर्धार होता. आझाद मैदानातील जल्लोष हे त्या विजयाचं प्रतीक होतं. आता मराठा आरक्षणाच्या मुद्द्यावर सरकारने घेतलेल्या निर्णयांची अंमलबजावणी कितपत होते, हे पाहणे महत्त्वाचे ठरणार आहे.
