बाटुमी (जॉर्जिया), २९ जुलै २०२५ – अवघ्या १९ व्या वर्षी नागपूरची दिव्या देशमुख हिने बुद्धिबळातील सर्वश्रेष्ठ पराक्रम गाजवला आहे. जागतिक महिला बुद्धिबळ स्पर्धेत ग्रँडमास्टर कोनेरू हम्पी सारख्या दिग्गजाला पराभूत करत ती विश्वविजेती ठरली आणि भारतासाठी इतिहास रचला.
शेवटची चाल – आणि ‘चेकमेट!’
टायब्रेकरचा सामना रंगात आला होता. पहिला डाव बरोबरीत सुटला होता. दुसऱ्या डावात कोनेरू हम्पीने एक हलकीशी चूक केली… दिव्याने तिच्या तीव्र बुद्धीने त्या क्षणी संधी ओळखली आणि अवघ्या काही सेकंदांत ‘चेकमेट’ करत सामना जिंकला. कोनेरूने हरल्याचे संकेत देत हात पुढे केला आणि दिव्या विजयी! भावनांनी भरून आलेल्या दिव्याच्या डोळ्यांतून अश्रू वाहू लागले.
का खास आहे ‘दिव्या’?
- वयाच्या ५ व्या वर्षी बुद्धिबळ सुरुवात
- १७ व्या वर्षी दोन वेळा राष्ट्रीय महिला विजेती
- १८ व्या वर्षी वुमेन्स कॉन्टिनेंटल विजेतेपद
- जून २०२४: अंडर-२० वर्ल्ड ज्यूनियर चॅम्पियन
- २०२५: भारताची ८८वी ग्रँडमास्टर, आणि केवळ चौथी महिला ग्रँडमास्टर
- भारताच्या जूनियर नंबर १ पासून जागतिक नंबर १ पर्यंतचा प्रवास
भारताचा इतिहासात पहिल्यांदाच महिला विश्वविजेता
कोणत्याही भारतीयाने याआधी महिला बुद्धिबळ विश्वचषक जिंकलेला नव्हता. दिव्याने हे स्वप्न साकारले. कोनेरू हम्पी, हरिका द्रोणावल्ली, वैशाली रमेशबाबू आणि दिव्या – या चार भारतीय महिला उपांत्यपूर्व फेरीत होत्या, हीच भारताची बुद्धिबळातील वाढती ताकद दाखवते.
आईचा त्याग, मुलीचं यश
दिव्याच्या या यशात तिच्या आई डॉ. नम्रता यांचे मोठे योगदान आहे. मुलीसाठी त्यांनी स्वतःचे करिअर बाजूला ठेवले. दिव्याला वेळ, आधार, समर्पण दिले – आणि आज तिच्या मिठीतून विजयाच्या अश्रूंना अर्थ मिळाला.
भारताची बुद्धिबळ क्षेत्रात जागतिक ताकद
- पुरुष विश्वविजेता: डी. गुकेश (१८ वर्षे)
- महिला विश्वविजेती: दिव्या देशमुख
- महिला जागतिक रॅपिड विजेती: कोनेरू हम्पी
- ऑलिम्पियाड (खुला गट): भारत
- ऑलिम्पियाड (महिला गट): भारत
यशाचा ‘दिव्या’लेख – प्रवास एक नजरात
वर्ष | यश |
---|---|
२०१० | बुद्धिबळाला सुरुवात (वय – ५) |
२०१२ | अंडर ७ राष्ट्रीय सुवर्ण |
२०१३ | आशियाई अंडर ८ विजेतेपद, वुमन फिडे मास्टर |
२०१४ | अंडर १० वर्ल्ड चॅम्पियन (डर्बन, दक्षिण आफ्रिका) |
२०२० | भारताच्या ऑलिम्पियाड विजयी संघात सहभाग |
२०२३ | इंटरनॅशनल मास्टर पदवी |
२०२५ | ग्रँडमास्टर, विश्वविजेती, देशाचा अभिमान |
पुढे काय?
दिव्या देशमुख आता कॅन्डिडेट्स स्पर्धा जिंकून सध्याच्या वर्ल्ड चॅम्पियन जु वेनजुन (चीन) हिला आव्हान देणार आहे. तिच्याकडून अजून मोठ्या कामगिरीची अपेक्षा!