ज्येष्ठा गौरी कथा : सुख, समृद्धी आणि भरभराटीचे वरदान
गणेशोत्सवानंतर लगेच महाराष्ट्रात घराघरांत गौराईचे आगमन होते. काही ठिकाणी एकच गौरी तर अनेक ठिकाणी दोन गौराई— ज्येष्ठा आणि कनिष्ठा— यांची स्थापना केली जाते. गौरीचे आगमन हे सुख-समृद्धी, सौभाग्य आणि समाधान यांचे प्रतीक मानले जाते. परंपरेनुसार ज्येष्ठा गौरी कथा वाचल्याने संसारात भरभराट होते आणि देवीची कृपा मिळते असे मानले जाते.
कथेची सुरुवात
आटपाट नगरात एक गरीब ब्राह्मण राहत होता. भाद्रपद महिना आला आणि गावोगावी लोकांनी गौराई आणल्या. हे पाहून त्याच्या मुलांनी आईला विनंती केली, “आई, आपल्या घरीही गौर आणूया ना!” परंतु घरात काहीही नव्हते. आईने सांगितले की पूजेसाठी आवश्यक साहित्य नसेल तर गौर कशी आणता येईल?
मुलांनी वडिलांना हट्ट धरला. वडील अतिशय गरीब असल्याने काही उपाय सुचला नाही. ते खिन्न होऊन प्राण द्यायला निघाले. त्या वेळी मार्गात त्यांना एक म्हातारी सवाशीण भेटली. ब्राह्मणाने सर्व कथा सांगितली. तिने त्याला धीर दिला आणि घरी येण्यास सांगितले.
त्या म्हातारीला घरी आणल्यावर घरात अचानक धान्याने भरलेले मडके मिळाले. सर्वांनी पोटभर खाल्ले. दुसऱ्या दिवशी म्हातारीने ब्राह्मणाला गाईम्हशी हाक मारायला सांगितल्या. तिच्या कृपेने गोठा गाईम्हशींनी भरला, दूध मिळाले आणि घरात सुखसमृद्धी आली.
तिसऱ्या दिवशी ब्राह्मणाने खीर केली. तेव्हा म्हातारी म्हणाली की, “मीच ज्येष्ठा गौरी आहे. मला पोचती कर.” ब्राह्मणाने तिला विनंती केली की दिलेले सुख तसेच टिकून राहावे. गौरी म्हणाली, “मी तुला वाळू देईन, ती घरभर टाक. हांड्या-मडक्यांत टाक, गोठ्यात टाक. त्यामुळे कधी काही कमी पडणार नाही.”
गौरीने पुढे व्रत सांगितले :
- भाद्रपद महिन्यात तळ्याजवळून दोन खडे आणावेत.
- त्यांना ज्येष्ठा व कनिष्ठा गौरी म्हणून पूजावे.
- पहिल्या दिवशी घावन-गोड, दुसऱ्या दिवशी खीर-पोळी नैवेद्य दाखवावा.
- सवाष्णीची ओटी भरावी, त्यांना जेवू घालावे.
- संध्याकाळी हळदीकुंकू वाहून गौराईला बोळवण करावी.
हे व्रत करणाऱ्याला आयुष्यभर सुख, समृद्धी, संपत्ती आणि सौख्य लाभते.
कथेचा संदेश
ज्येष्ठा गौरी कथा आपल्याला सांगते की श्रद्धा, भक्ती आणि प्रामाणिकता असेल तर देवीची कृपा नक्की मिळते. ही कथा वाचल्याने घरात ऐश्वर्य, सुख-समाधान आणि भरभराट नांदते असे मानले जाते.
