मुंबई | 6 ऑगस्ट 2025: श्रावण महिन्याच्या पवित्र आरंभीच महाराष्ट्र सरकारने एक ऐतिहासिक निर्णय घेतला आहे. राज्यातील पंच ज्योतिर्लिंगांच्या समन्वित विकासासाठी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी पाच वरिष्ठ IAS अधिकाऱ्यांची नियुक्ती केली आहे. हा निर्णय धार्मिक पर्यटन वाढविण्यासोबतच, सांस्कृतिक वारसा जपण्यासाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण मानला जात आहे.
हिंदू धर्मात श्रावण महिना अत्यंत पवित्र मानला जातो आणि भगवान शंकराच्या पूजेसाठी हा काळ विशेष महत्त्वाचा आहे. त्यामुळे मुख्यमंत्री फडणवीस यांनी या महिन्याच्या सुरुवातीलाच पंच ज्योतिर्लिंग विकास प्रकल्पाला गती देण्यासाठी ठोस पावले उचलली आहेत.
कोणत्या ज्योतिर्लिंगासाठी कोण असेल अधिकारी?
राज्य नियोजन विभागामार्फत तयार होत असलेल्या विकास आराखड्याच्या अंमलबजावणीसाठी खालील वरिष्ठ सनदी अधिकाऱ्यांची नियुक्ती करण्यात आली आहे:
- भीमाशंकर (पुणे) – व्ही. राधा, अपर मुख्य सचिव, सामान्य प्रशासन विभाग
- औंढा नागनाथ (हिंगोली) – रिचा बागला, प्रधान सचिव, वित्त विभाग
- घृष्णेश्वर (छत्रपती संभाजीनगर) – बी. वेणुगोपाल रेड्डी, अपर मुख्य सचिव, उच्च व तंत्र शिक्षण विभाग
- परळी वैजनाथ (बीड) – ए. बी. धुळाज, सचिव, इतर मागास बहुजन कल्याण विभाग
- त्र्यंबकेश्वर (नाशिक) – सौरभ विजय, प्रधान सचिव, वित्त विभाग
सहसचिव सुभाष उमराणीकर यांनी या अधिकाऱ्यांना विकास आराखड्याच्या अंमलबजावणीचा नियमित आढावा घेऊन अहवाल मुख्यमंत्री कार्यालयाला सादर करण्याचे निर्देश दिले आहेत.
महाराष्ट्रातील पंच ज्योतिर्लिंग – थोडक्यात माहिती
भारतात एकूण १२ ज्योतिर्लिंग आहेत, त्यापैकी ५ महाराष्ट्रात आहेत. त्यांना “पंच ज्योतिर्लिंग” म्हणून ओळखले जाते:
- भीमाशंकर (पुणे) – डोंगरात वसलेले, भीमा नदीच्या उगमाजवळ
- त्र्यंबकेश्वर (नाशिक) – गोदावरीच्या उगमाजवळ; ब्रह्मा-विष्णू-महेश यांचे त्रिसंगम
- घृष्णेश्वर (छत्रपती संभाजीनगर) – वेरूळ लेणींनजीक असलेले ऐतिहासिक स्थळ
- औंढा नागनाथ (हिंगोली) – महाराष्ट्रातील सर्वात प्राचीन मंदिरांपैकी एक
- परळी वैजनाथ (बीड) – मराठवाड्यातील प्रमुख धार्मिक केंद्र
निष्कर्ष:
या निर्णयामुळे धार्मिक पर्यटन, पायाभूत सुविधा, व पर्यावरणीय संतुलन यांना चालना मिळेल, अशी अपेक्षा व्यक्त होत आहे. पवित्र श्रावण महिन्यात घेतलेला हा निर्णय भाविकांसाठी एक दिलासादायक पाऊल मानले जात आहे. मुख्यमंत्री फडणवीस यांच्या नेतृत्वाखाली पंच ज्योतिर्लिंगांचा विकास आता अधिक गतिमान होणार आहे.
