महाराष्ट्राच्या राजकारणात उपराष्ट्रपती निवडणुकीच्या पार्श्वभूमीवर मोठे राजकीय चक्र फिरताना दिसत आहे. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी राष्ट्रवादी काँग्रेसचे अध्यक्ष शरद पवार आणि शिवसेना पक्षप्रमुख उद्धव ठाकरे यांना थेट फोन करून एनडीएच्या उमेदवार सी.पी. राधाकृष्णन यांना पाठिंबा देण्याची विनंती केली आहे.
सी.पी. राधाकृष्णन हे सध्या महाराष्ट्राचे राज्यपाल असून त्यांचे नाव मुंबईच्या मतदारयादीत आहे. त्यामुळे ते महाराष्ट्रातील मतदार ठरतात. फडणवीस यांनी पवार व ठाकरे यांना हेच मुद्दे अधोरेखित करून त्यांचा पाठिंबा मिळावा, अशी अपेक्षा व्यक्त केली आहे.
एनडीए विरुद्ध इंडिया आघाडी
या निवडणुकीत एनडीएने राधाकृष्णन यांना उमेदवारी दिली आहे, तर इंडिया आघाडीने माजी न्यायमूर्ती बी. सुदर्शन रेड्डी यांना उमेदवार केले आहे. महाविकास आघाडीत काँग्रेससोबत शरद पवार आणि उद्धव ठाकरे यांचे घनिष्ठ संबंध असल्यामुळे ते रेड्डी यांच्या बाजूने उभे राहण्याची दाट शक्यता आहे. तरीदेखील फडणवीस यांनी स्वतः पुढाकार घेत थेट संपर्क साधून एनडीएला पाठिंबा मिळवण्याचा प्रयत्न केला आहे.
संजय राऊतांचा भाजपवर हल्ला
या घडामोडींवर शिवसेना (ठाकरे गट) चे खासदार संजय राऊत यांनी भाजपवर टीका केली. त्यांनी म्हटले की, “लोकसभा व राज्यसभेत पुरेसे संख्याबळ असल्याचा दावा भाजप करत असते, तरीदेखील विरोधी पक्षांकडून पाठिंबा मागण्याची वेळ आली आहे, यावरून काहीतरी गडबड असल्याचे दिसते.”
राऊत यांच्या या विधानामुळे निवडणूक राजकारणात नवे वादळ उठले आहे. भाजपला अपेक्षित बहुमत आहे की नाही, यावर आता चर्चा रंगू लागली आहे.
निवडणुकीची समीकरणे
उपराष्ट्रपती निवडणुकीत साधारणतः लोकसभा व राज्यसभेतील सदस्य मतदान करतात. भाजपकडे संख्याबळ जरी जास्त असले तरी काही प्रादेशिक पक्षांच्या भूमिकेमुळे निकालात उलथापालथ होण्याची शक्यता कायम असते. अशा स्थितीत पवार आणि ठाकरे यांचा पाठिंबा मिळाल्यास भाजपला अधिक बळकटी मिळू शकते.
दुसरीकडे, काँग्रेसने जाहीरपणे इंडिया आघाडीच्या उमेदवाराला पाठिंबा दिल्यामुळे महाविकास आघाडीतील इतर पक्षांची भूमिकाही स्पष्ट होईल. या निवडणुकीच्या निमित्ताने महाराष्ट्रातील राजकारणात पुन्हा एकदा वेगवेगळ्या समीकरणांची चाचपणी होत असल्याचे दिसते.
राजकीय रणनीतीचा भाग
राजकीय तज्ज्ञांचे मत आहे की, फडणवीस यांनी थेट पवार आणि ठाकरे यांना फोन करणं हे केवळ पाठिंबा मागण्यापुरते मर्यादित नसून, भविष्यातील राजकीय समीकरणांवर परिणाम घडवून आणण्याची एक चाणाक्ष चाल आहे. महाविकास आघाडीतील पक्षांमध्ये मतभेद निर्माण करण्याची ही एक रणनीती असल्याची चर्चा राजकीय वर्तुळात सुरू आहे.
उपराष्ट्रपती निवडणुकीत महाराष्ट्राचे राज्यपाल सी.पी. राधाकृष्णन आणि माजी न्यायमूर्ती बी. सुदर्शन रेड्डी यांच्यात थेट सामना रंगणार आहे. कोणाचा पलडा जड ठरणार हे पुढील काही दिवसांत स्पष्ट होईल. मात्र, फडणवीसांच्या या हालचालीमुळे निवडणूक पूर्वसंध्येला महाराष्ट्रातील राजकारणात चांगलाच उत्साह आणि तणाव निर्माण झाला आहे.
