रशियन तेल आणि वाढलेल्या व्यापार खर्चावर अर्थशास्त्रज्ञाचा काय आहे सल्ला? भारताने विचार करावा, ते इतके महत्त्वाचे आहे का?
Trump Tariff on India: रशियन तेल आणि वाढलेल्या व्यापार खर्चावर अभिजित बॅनर्जींचा भारताला सल्ला
नवी दिल्ली | 11 ऑगस्ट 2025: अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी भारतावर ५० टक्के आयात शुल्क लादल्याच्या पार्श्वभूमीवर, नोबेल पारितोषिक विजेते अर्थतज्ज्ञ अभिजित बॅनर्जी यांनी भारताला महत्त्वपूर्ण सल्ला दिला आहे. त्यांनी म्हटले आहे की, भारताने रशियाकडून स्वस्त दरात तेल खरेदी करण्याचा फायदा आणि अमेरिकेबरोबर वाढणारा व्यापार खर्च याचा गांभीर्याने विचार करावा.
अलीकडेच ट्रम्प प्रशासनाने भारतावर अतिरिक्त २५% टॅरिफ लादले आहे, ज्यामुळे आधीचे शुल्क मिळून एकूण ५०% झाले आहे. हे शुल्क २७ ऑगस्टपासून लागू होणार असून, भारतीय उद्योगांसाठी हा मोठा आर्थिक धक्का ठरणार आहे.
बॅनर्जींचा सल्ला
पीटीआयशी बोलताना बॅनर्जी म्हणाले, “रशियन तेल आयात करणे इतके महत्त्वाचे आहे का, याचा गंभीरपणे विचार भारताने करावा. तसेच अमेरिकेला स्पष्टपणे सांगावे की, जर आम्ही रशियाकडून तेल आयात करणे थांबवले, तर टॅरिफ कमी करण्याची शक्यता आहे का?”
त्यांनी हा सल्ला बीएमएल मुंजाल विद्यापीठातील एका कार्यक्रमात दिला.
भारताची रशियन तेलावरील अवलंबित्व
भारत हा सध्या रशियाच्या कच्च्या तेलाचा जगातील सर्वात मोठा खरेदीदार आहे.
- जुलै 2025 मध्ये भारताने दररोज 1.6 दशलक्ष बॅरल्स तेल आयात केले.
- गेल्या आर्थिक वर्षात भारताने रशियाकडून 88 दशलक्ष टन तेल खरेदी केले, जे रशियाच्या एकूण निर्यातीच्या एक-तृतीयांश आहे.
- जानेवारी ते जून 2025 दरम्यान, भारताची रशियन तेल खरेदी दररोज सुमारे 17.5 लाख बॅरल्स होती.
2020 मध्ये रशियाकडून भारताच्या एकूण कच्च्या तेल आयातीत फक्त 1.7% हिस्सा होता. मात्र युक्रेन युद्धानंतर आणि पाश्चिमात्य निर्बंधांनंतर रशियन तेल मोठ्या सवलतीत उपलब्ध झाले, ज्यामुळे भारताची खरेदी झपाट्याने वाढली.
ट्रम्प टॅरिफमुळे भारतासमोर व्यापार धोरणाचा महत्त्वाचा प्रश्न उभा राहिला आहे. रशियाकडून स्वस्त तेल घेणे सुरू ठेवावे की अमेरिकेबरोबर व्यापारातील अडथळे कमी करावे, हा निर्णय भारताला आर्थिक तसेच राजनैतिक दृष्टिकोनातून घ्यावा लागेल.
